Eğer çocuğunuza işitme kaybı tanısı konduysa, yalnız değilsiniz. Çocuklarına işitme cihazı tanısı konmuş diğer tüm anne ve babalar da sizler gibi çeşitli zorluklarla karşılaştı ve bu sorunlara çözüm olmak için tasarlanmış özel ve değerli sonuçlar buldular. Modern pediatrik işitme cihazlarından biri olan Siemens Explorer’a çocuklara seslerin güzellıklerini yaşatabildiği için teşekkürler.

Eğer çocuğunuzun işitmesi hakkında kuşkularınız varsa biran önce ona bir işitme testi yaptırmanız çok önemlidir. Böylece dil gelişimi ve öğrenme kabiliyetinde herhangi bir gecikme olması önlenmiş olur.

Çocuğunuz için bir işitme cihazı seçmek ilk başta çok zor gözükebilir. Ancak İşitme Uzmanınızın tavsiyeleri ve modern teknoloji sayesinde, işitme kaybı olan çocuklar için tasarlanmış işitme cihazlarından çocuğunuz için en uygun ve kullanımı kolay olanı seçebileceksiniz.

Çocuğunuzun işitmesi

Çocuğunuzun işitme kaybını anlamak, bizlerin nasıl duyduğunu da anlamanıza yardımcı olacaktır. Çocuklar konusunda hangi yaşta ne kadar konuşabileceklerini, dile ne kadar yatkın olabildiklerini bilmek, çocuklarda işitme kaybının da farkına varabilmenin önemli belirtisi olabilir. Çocuklarda işitme kaybı doğum öncesi ve sonrasında, daha küçük veya büyük yaşlarda meydana gelebilir.

                 

Çocukların işitme kayıplarını anlamak

Çocuğun konuşma gelişimi için duyması zorunludur. Eğer çocuğunuzun işitmesinde bir problem olduğu kuşkusuna sahipseniz, en iyisi en kısa zamanda çocuğunuza bir işitme testi yaptırmaktır. Çocuklar konusunda şunu belirtmek gerekir ki, dil ve konuşma kabiliyetleri işitme gelişiminin en önemli belirtileri olmasının yanı sıra, beklenen konuşma ve dil kabiliyetleri farklı yaşlarda gerçekleşmektedir.

Çocuklarda işitme kaybı belirtileri

Hearing loss in children can present itself in a variety of ways, and can be experienced to different degrees. But there are a number of typical symptoms.

Çocuğunuzun işitme problemi olduğunu düşünüyorsanız bu soruları cevaplamanızın yararı olacaktır:

• Çocuğunuzun konuşma becerisini yaşına göre biraz daha az gelişmiş ya da yaşına uygun seviyede gelişmemiş gibi mi gözlemliyorsunuz? (Emin değilseniz, lütfen yaşa bağlı akustik davranış tablosunu inceleyiniz.)
• Çocuğunuz söylenilenleri tam olarak anlamakta güçlük mü çekiyor?
• Çocuğunuz yüksek seslere tepki vermiyor veya yüksek ses durumunda uyumaya devam mı ediyor?
• Çocuğunuz sesleri taklit etmede problem yaşıyor mu?
• Çocuğunuz ses kaynağının yerini belirlemekte zorluk mu çekiyor?
• Çocuğunuzun diğer çocuklarla birlikte yapılan grup çalışmalarında kendini geriye çektiğini mi düşünüyorsunuz?
• Çocuğunuz sık sık kulak enfeksiyonu geçiriyor mu?

Eğer bu sorulardan herhangi birine “evet” yanıtını veriyorsanız, çocuğunuzda işitme kaybı olma şansı var demektir. Size en kısa zamanda çocuğunuz için bir işitme uzmanı tarafından işitme testi yaptırmanızı öneriyoruz. Çocuğunuzun işitmesinden emin olabilmek için bu testleri yaptırmanız, çocuğunuzun gelişiminin gecikmesinin de önlenmesinde yardımcı olacaktır.Tanı ne kadar çabuk konursa çocuğunuz da dünyanın bir çok sesini çok daha kısa sürede duyacaktır

Çocuklarda işitme kaybı nedenleri

Doğum öncesi, doğum sırasında veya doğumdan hemen sonra işitme kaybına sebep olacak risk faktörleri:

• Ağırlığı 1500 gr. altında olan doğumlar ve/veya 32. hafta öncesinde gerçekleşen doğumlar
• Oksijensiz kalma veya solunum sisteminin tam gelişmemesi
• Ototoksik ilaçların yönetilmesi (loop diuretics, aminoglikositler)
• Doğum yaralanmaları

Bir çok çocukta işitme kaybı doğum sonrasında meydana gelir. Örneğin:

• Bakteriyel menenjit veya aminoglikosite yakalanan bebek veya küçük çocuklarda
• Ağır geçirilen kızamık veya kabakulak sonrasında
• Geçirilen kazalar ardından
• Kemoterapi ardından
• Kronik kulak iltihaplanmaları ardından
• Çeşitli sendromlar geçirmiş çocuklarda (örneğin doğuştan çoklu artrogripozis sendromu gibi)

Aynı zamanda aşağıda sıralanan durumlardaki işitme hasarları da dikkate alınmalıdır:

• Küçük ya da ileri derece orta kulak şekil bozuklukları ( örn.Franceschetti sendromu gibi)
• Beyinsel MOTOR rahatsızlığına sahip çocuklar
• Konuşma gelişimi durmuş veya ilerlemeyen çocuklar
• Farklı davranışlar sergileyen çocuklar, örneğin çok gürültü çıkaranlar, agresif olanlar veya çok sessiz olanlar.

  Çocukların test edilmesi

  Çocukları test ederken çok farklı ve onlara özel sorunlarla karşılaşabilirsiniz: Çocuk ona söylenen komutları takip edemeyecek kadar küçük olabilir, Dik oturamayacak kadar sinirli olabilir, veya en basitinden keyfi yerinde olmayabilir. Bu yüzden işitme uzmanları çocuklara uygun özellikte fiziksel ve duygusal teknikler geliştirmek için çok çalışmışlardır.

  Subjektif odyometri

  Subjektif odyometri test yapılan kişinin işitme kaybı tipini ve derecesini belirleyen anahtar bir testtir. Genellikle tanı koyma ve tedavi için bir zemin hazırlar. Çocuğun subjektif işitme eşik değerini belirlemek için birden çok farklı yol vardır:

  Refleks odyometrisi

  Subjektif odyometri olan refleks odyometrisi bebeklerin gösterdiği neonatal reflekslerini kullanır. Yeni doğanların normal duyma eşik değeri 80 dB HL civarındadır. Genellikle hoparlörlerden veya kulaklıklardan test esnasında kısa süreli, yüksek seviyede ve dar bantta sesler verilir. Testi yapan kişi bu sesleri verdiğinde bebeğin refleks tepkilerini hangi ses seviyelerinde verdiğini gözlemler. Bebekler neonatal refleks davranışlarını doğumdan 8- 16 hafta sonra kaybeder.

  Oyun odyometrisi

  Gelişme yaşları olan iki ve üç yaşından itibaren, çocuklar test ortamlarına daha aktif olarak katılabilirler. Diğer bir subjektif odyometri olan oyun odyometrisi testi bir oyuna dönüştürür. Örneğin, çocuğa her sesi duyduğunda kovasına bir misket atmasını ya da her sesi duyduğunda yapbozuna bir parça eklemesini söyleyebilirsiniz.

  Çocuğun yaşına bağlı olarak sesleri, hoparlör kulaklık, kemik yolu veya havayolu kulaklıklarıyla verebilirsiniz. Hoparlör kullanıldığında her iki kulak aynı anda test edildiğinden test süresi kısalmış olur ancak öte yandan her iki kulak için ayrı ayrı eşik değeri farklılaştırması yapamazsınız.

  Geleneksel saf ton odyometrisi

  Yetişkinlere uygulanan bu testi 8 yaşından itibaren çocuklara da uygulanabilir. İlk olarak sesler kulaklıklar yoluyla veya kulak içine konan hoparlörlerle verilir. Çocuğa sesi her duyduğunda elindeki kumandanın düğmesine basması ya da tek elini havaya kaldırması söylenir. Böylece, hava iletimi için işitme eşiğifarklı frekanslarda belirlenir. İkinci adımda kemik yolu ölçünü yapılır. Kemik yolu ölçümü için gerekli olan kulaklık test edilmek istenilen kulak tarafına takılır. Yine çocuğa sesi her duyduğunda elindeki kumandanın düğmesine basması y ada tek elini havaya kaldırması söylenir. Hava yolu yardımıyla eşik değeri bulunma işlemine ek olarak, bu adımlar işitme kaybının iletimsel, sensörinöral ve karışık tiplerinde hangisinde olduğunu belirler.

  Konuşma odyometrisi

  Yukarıda açıklanan metotların tümü işitme eşik değerini belirlemede kullanılmaktadır. Konuşma odyometrisi konuşma sinyalleri için işitme eşiğini bulmaktadır. Bu subjektif odyometri metodu çocuğun farklı işitme cihazları veya fittingleri karşılaştırmasında ve işitme kaybınn bulunmasını sağlamada destekleyicidır. Test araç gereci olarak tek tek kelimelerden oluşan bir liste veya cümle listesi kullanılmaktadır. Çocuğun yaşına ve öğrenme kabiliyetine bağlı olarak farklı test araç ve gereçleri mevcuttur.

  Objektif odyometri

  Çocuğun işitme kaybı tipi ve derecesi hakkında kesin bir tanı koyabilmek için bir çok test metodu mevcuttur. Genellikle davranışsal/subjektif metotlar objektif ölçümlerle birleştirilir.Aşağıda çocuklar için en çok kullanılan objektif odyometri metotlarını ve tanımlarını bulabilirsiniz.

  Otoakustik Emisyon (OAE)

  Yeni doğan taramasında en çok kullanılan objektif odyometrik metottur. Çocuğun test sürecine aktif olarak katılmasına gerek yoktur. Koklea dışında bulunan küçük tüycükler sesler yoluyla hareket etmektedirler. Bu hareketler ses dalgaları, otoakustik emisyonlar yaratmaktadır. Yapılan testte bu emisyonlar dikkate alınmaktadır. Prob mikrofonu dış kulak kanalına yerleştirilmektedir. Prob mikrofon küçük bir mikrofon ve bir hoparlöre sahiptir. Prob hoparlöründen çıkan ses küçük tüycükleri hareket ettirdiği anda prob mikrofondaki mikrofon bunu tespit eder. Bu test çok sessiz ortamda yapılmalıdır.

  Hiçbir otoakustik emisyonun bulunamadığı durumda çocukta işitme kaybı olmadığı sonucuna varabiliriz. Ayrıca şu durumlar da test sonucu negatif çıkacağından dikkat etmek gerekmektedir: testin yapıldığı ortam çok sessiz değilse, ayrıca doğumdan itibaren ilk üç gün içinde anne rahmindeki dokudan dolayı ya da amniyotik sıvıdan dolayı kulak kanalı tıkanmış olabilir.

  OAE’nın varlığı belirli limitler dahilinde küçük tüycüklerin düzenli olarak çalıştığının göstergesidir. Ancak OAE, duyusal sinirlerin ve beynin ilgili bölümlerinin algılama ve işlevsel kapasitesiyle ilgili kesin bilgi vermez. Bu amaç için işitsel potansiyeller (AEP, örn. ABR/BERA) objektif olarak işitme eşik değerlerini bulmak için kullanılmıştır.

  İşitsel Beyinsapı Davranımı (ABR - BERA)

  ABR, BERA, BSER veya BAER – bu objektif odyometri testi için farklı isimler kullanılmaktadır. Bu yöntem işitme uzmanının, çocuğun herhangi bir katılımı olmadan işitme eşik değerini belirlemesini sağlar. EEG’ye benzemektedir (Elektroensefalogram / ​​Ensefalografi). Test çocuk uyurken yapılmaktadır. Elektrotlar kulak arkasına takılmaktadır. Kulaklıklar kulağı kaplayacak şekilde takılmaktadır. Test sinyali tarafından uyarılmış elektriksel aktivite ölçülür ve kaydedilir.Test sesin doğru işlenip işlenmediğini, hem de spesifik frekans için işitme eşik olup olmadığını gösterir. Test süresi ölçümü yapılan frekans sayısına ve çocuğun uyuma süresine bağlı olarak değişir.

   Sonuçta oluşan dalga diyagramı normal işiten kişi dalga diyagramıyla karşılaştırılmaktadır.

  Timpanometri

  Orta kulak problemleri, iltihaplanma gibi, ayrıca çocuğunuzun işitme kabiliyetini etkileyebilir.Orta kulak fonksiyonlarını kontrol etmek için kullanılan objektif odyometrik yöntemlere timpanometri (kulak zarı ölçümü) denmektedir. Timpanometri kulak zarının sese gösterdiği direnci ölçmek üzere geliştirilmiştir.

  Odyolojik değerlendirmelerde en çok kullanılan yöntem empedans testidir. Testi yapmak için kulak kanalına prob tüpü yerleştirilip bir tıkaç yardımıyla tam olarak ses sızdırmaması sağlanır. Test esnasında prob içindeki hoparlör ile ton gönderilir. Baskı varyasyonuna bağlı olarak, kulak zarındaki sonik rekleksiyonlardaki değişiklikler analiz edilir. Test sonucunda oluşan eğri orta kulağın durumu hakkında bilgi verir.

  Normal bir ventilasyon ile, orta kulak ve kulak kanalı aynı basınca sahip olmalıdır. Uyum eğrisi, belli limitler ve göbekli 0 daPa bir basınç oranı içinde bir genlik maksimum bu gösterirler. Uyum eğrisinde, bu belirli limitleri olan bir şiddette ve 0 daPa baskı oranında görülmektedir.

  Eğer çocukta orta kulak problemleri varsa, maksimum uyum negatif değerlere mi kayar? 100 daPa. Bu durumda, östaki borusu gerekli ventilasyonu sağlamayabilir. Sonraki adımda orta kulakta bakteri konsantrasyonu oluşur. Bu durumda oksijen tüketimi gerçekleşir ve kulak zarında orta kulak yönünde çekilme olur. Bu işleyiş sonucu işitme problemleri oluşabilr.

  Bu tür çekilmeler orta kulak iltihabı olmadan ve akıntıya dönüşmeden acilen tedavi edilmelidir. Bu timpanometre eğrisinde tanımlanamamış maksimumlukta düz bir seyir olarak görünür.

  Bu tarz bir eğri kulak zarının bağımsızca hareket edemediğini ve ses dalgalarını düzgün olarak iletemediğini göstermektedir. Akıntı 40-50′ lik iletim tipi işitme kaybına yol açmış olabilir.

  Yeni doğan taraması (NHS)

  Her bin bebekten ikisi işitme kaybı ile doğmaktadır. Fonksiyonel işitme çocukların zihinsel, duygusal ve sosyal gelişimi açısından belirleyici olduğundan, doğumsal işitme kayıpları çok önemlidir. Yeni doğan taraması (NHS olarak kısaltılmıştır), bazen çocuklarda işitme taraması olarak da adlandırılmaktadır ve genellikle hastaneden çıkış sürecine göre doğum sonrası yapılmaktadır. Test süreci bebek uyuyorken ya da sessizken bir kaç dakika içinde yapılabilir.

  Yeni doğan taramasında genellikle Otoakustık Emisyon testi uygulanmaktadır. Bazı kurumlar ABR taraması için sistemler kullanmaktadır. Yeni doğan taramasnda kullanılan test ekipmanlarının çoğu testi otomatik olarak yapmaktadır.

  Sonuçlar test bittikten hemen sonra görülebilmektedir. Test sonuçları ne anlama gelmektedir?

  Otoakustik Emisyon düzenli sonucu

  Kulak tüycüklerinin, dolayısıyla iç kulakğın durumu iyidir.

  Şunu belirtmekte yarar var ki NHS işitsel sinirlerin veya işitme işleyişinin çalışması hakkında hiç bir bilgi vermemektedir. Öte yandan bu tür fonksiyon bozuklukları çok görülmemekle birlikte diğer hastalıklar sonucu görülmektedir.

  Otoakustik Emisyon beklenmedik sonuçları

  Eğer yeni doğan taraması düzensizlikler gösteriyorsa, bu işitmede sorun olduğunun göstergesi olabilir. Ancak bu sonuç başka nedenlerden dolayı da oluşmuş olabilir.Eğer test doğumdan sonraki üç gün içinde yapıldıysa anne rahminden dolayı kalan bir doku veya amniyotik sıvıdan dolayı kulak kanalı tıkanmış olabilir. Test ortamı yeteri kadar sessiz olmayabilir.Sebep ne olursa olsun, bu tür bir sonuç elde edildiğinde test 2-3 hafta sonrasında tekrar uygulanmalıdır.

  Eğer test sonuçlarında hala bir düzensizlik görülüyorsa, bebğin bir pediatrik odyolojiste ileri odyometri için muayene edilmesi gerekmektedir.

  Bir çok endüstriyel ülkede, işitme taraması gelişim tamamlandıktan sonraki kontrollerde yapılmaktadır. Eğer çocuğunuzda herhangi olası bir işitme kaybı olduğunu düşünüyorsanız, böyle bir kuşkunuz varsaen yakın zamanda çocuğunuzu bir pediatrik odyolojiste götürüp gerekli işitme kontrollerinin yapılmasını sağlayın. Tanı ne kadar erken konursa, çocuğunuz bu durumdan o kadar az etkilenir.

  Çocuğunuzun odyogramını anlamak

  Odyogram işitme test sonuçlarının işaretlendiği bir tablodur. Belirlenmiş anahtar frekanslar için işitme kaybı dB cinsinden ölçülmektedir. Frekanslar ise Hertz cinsinden ölçülmektedir ve kısaltması “Hz”dir. Desibel cinsinden olan eğriler normal işitme ortalaması 0 desibel civarında olan normal işitme seviyesi ile eşik değerinin karşılaştırılması için kullanılır. Aradaki farkın 20 desibele kadar olması işitmenin normal olduğunun göstergesidir.

  Odyogram üzerine yerleştirilen semboller kişinin hava yolu ve kemik yolu eşik değerlerini frekans cinsinden göstermektedir. Odyogram sesin ulaştığı en yumuşak seviyeyi göstermektedir. Bu değere işitme eşik değeri de diyebiliriz. Farklı semboller hava yolu ile kemik yolu değerlerini birbirinden ayırmak için kullanılmaktadır.

   

  Bu alanın şeklinden dolayı buraya konuşma alana ya da muz eğrisi denilmektedir. Sesli harfler daha yüksek sesli düşük frekanslıdırlar ancak sessiz harfler daha yumuşak sesli yüksek frekanslıdırlar. Sesli harfler konuşmanın yüksekliği imajını yaratırken sessiz harfler ise bu yüksekliğe anlam katar.

  Daha iyi duymak için çözümler

  Çocuğunuzun işitme uzmanı yaptığı testlerin ardından işitme kaybının tipini ve derecesini belirleyecek ve size birden fazla çözüm olanağı sunarak çocuğunuzun yeni yollarla sesleri tekrar duyabilmesini yaşamanın tadını çıkarabilmesini sağlayacaktır.

  Ayrıca işitme uzmanı, çocuğunuzun işitme kaybına en uygun işitme cihazını seçmenizde size yardımcı olacaktır. Aynı zamanda okulda, sınıfta çok daha rahat eğitim görebilmeleri için FM sistemleri gibi konularda da bilgi sahibi olacaksınız. Bu konular hakkında detaylı bilgiyi ilerleyen sayfalarda bulacaksınız.